Endüstri 4.0’dan Sonraki Hayata Hoş Geldiniz

Akıllı ürünler neye ihtiyacınız olduğunu bilir. Diyelim ki 23 Nisan 2025 sabahı saat 07.30’da uyandınız. Akıllı saatiniz sizi rüya görmediğiniz bir uykudan uyandırıyor. Banyo ışığı kendiliğinden açılıyor, duş suyu istenilen sıcaklıkta akmaya başlıyor.

Banyo sonrası duvardaki ekrandan günlük programınıza uygun kıyafet önerilerini değerlendirerek giyiniyorsunuz. Telefonunuzu kontrol edip yalnızca pilinin tükenmek üzere olduğunu keşfedip hızlı şarja bırakıyorsunuz.

Akıllı kol saatinize gelen mesaja göre makinelerden birisi arızalı. Aracınızın garajda, sizi yönettiğiniz fabrikaya götürmeye hazır olduğunu duyuyorsunuz. Hemen ardından gelen bir titreşim endişelenmenize gerek olmadığını size bildirebilir.

İş yerinize gitme sıklığınız sizin için gitgide azalıyor çünkü fabrikadaki arızalar çoğunlukla robotlar tarafından hallediliyor. Gündelik olarak kullandığınız arabalardan termostatlara hatta tost makinesine kadar nesnelerin hepsi fayda sağlamak için birbiriyle haberleşiyor. Dördüncü Sanayi Devrimi’nden sonraki hayata hoş geldiniz.

20. yüzyılda makine ve robotlar insanların kaldıramayacağı ağırlıkları kaldırmaya, üretim hattında işçiler tarafından yapılamayacak montajları yapmaya başladı.

21. yüzyıldaysa sayısallaşan verilerin işlenmesi ve kontrolünün sağlanmasıyla bunlar birçok alanda kullanılır hale geldi. Robotların düşünme yetenekleri olmasa da öğrenebiliyorlar, üstelik Endüstri 4.0 onlara sınırsız imkanların kapılarını açmak üzere…

David Rogers’ın “Dijital Dönüşümde Oyunun Kuralları” başlıklı kitabında da belirttiği gibi, Havas Media Stratejisti ve İnovasyon Başkan Yardımcısı Tom Goodwin dijital dünyayı analiz ederken şunları söylüyor: “Dünyanın en büyük taksi şirketi Uber’in mülkiyetinde tek bir araç bulunmuyor.

Dünyanın en popüler medya şirketi Facebook tek bir içerik yaratmıyor. En değerli perakendeci AliBaba hiç stok tutmuyor. Dünyanın en büyük konaklama sağlayıcısı Airbnb hiçbir gayrimenkule sahip değil. Burada ilginç bir şeyler oluyor.” Aslında Goodwin bu sözleriyle dijitalleşmenin getirdiği endüstriyel devrime dikkat çekmeye çalışıyor.

Son 30 yılda İngiliz imalat sanayisinin büyük bölümleri Çin, Hindistan ve Doğu Avrupa’ya döndü. Otomasyonla hepsini geri getirmek maddi açıdan uygulanabilir hale gelecek. Robotlar para istemiyor, uyumuyor ve karanlıkta çalışabiliyor.

“Muhasebenin Dijital Dönüşümü ve Mali Mühendislik” başlıklı kitabımda da yer verdiğim gibi, Japon teknoloji şirketi Seiko Epson imalatın nasıl gelişeceğinin örneği olan bir prototip oluşturdu.

Yaptıkları çift kollu robot 150 kilogram ağırlığında. Eğilebilir bir kafa, kamera ve iki koluyla nesneleri kavrayabiliyor. Bu robotun 3D nesneleri tanıma ve görsel denetleme imkanı var.

Seiko Epson Başkanı Minoru Usui “En heyecan verici olanı öğrenebiliyor olması. Bunun gibi robotlar, üretim firmalarını yeniden yapılandırır. Verimliliği artırmaya yardımcı olurken onlara ürün ömrünün kısaldığı bir dünyada yüksek yoğunluklu, düşük hacimli üretim için yeni esnek seçenekler sunabilir” diyor.

Akıllı enerji yönetim sistemlerinden yararlanan evler, fabrikalar ve çiftlikler ekonomilerimizin karbonsuzlaşmasına katkıda bulunup enerji kullanımının önemli ölçüde azalmasını sağlayabilir.

Tesla dijital dönüşümün mükemmel bir örneğidir. Elektrikli araçlar üreten, müşteri tecrübesine sahip marka inşa eden bu şirketi düşündüğümüzde aklımıza retorik bir soru gelmiyor mu? Tesla bir imalat şirketi mi yoksa hizmet şirketi mi?

Tesla şu an itibariyle imalat şirketi. Ancak hizmet içeriği hızla büyüyor. Şirket, satış deneyimini kontrol etmek için diğer otomobil üreticilerinin aksine kendi dağıtımını (örneğin Apple mağazaları gibi mağazalar) kullanıyor.

Kameralar, sensörler, küresel konumlama sistemi. Tesla arabalar geleneksel araçlardan daha az hizmet talep etmek için tasarlanmış. Tüketiciyle olan araç içi temas noktası, müşterinin cep telefonuyla senkronize edilen iPad benzeri gösterge tablosu…

Tesla araç filolarında daha önce görülmemiş bir görünürlük sağlıyor. Tüm bunlar akıllı bir otomobil ya da akıllı ürün için geçerli, böylece ürünler yaşayan ürünler haline geliyor.

Dijital dönüşüm teknolojilerinin üretken emeği tamamen dönüştürme potansiyeline sahip oldukları düşünülüyor. Akıllı algoritmalar ve büyük veri nitelikli bilgi çalışanlarının yerini alabilir, en azından kısmen ve ucuz iş gücü olarak robotların şimdiye kadar otomasyona direnen üretim ortamlarında kullanılması muhtemeldir.

Şoförsüz araba gerçeğe dönüşürse paket teslimatına ve küçük ölçekli taşımacılığa bağlı tüm ekonomik faaliyetler önemli ölçüde değişir.

Sonuç olarak mesleklerin ve iş modellerinin başarısı için dijital dönüşüm kritik derecede önemli. Endüstri 4.0 sadece bir zihniyet değil, endüstride geleceğe sahip olmanızı sağlamanın tek yolu.

Endüstri 4.0’ı yönlendiren dijital dönüşüm eğilimleri gelecek için sadece ilk adımlardır. Daha fazla teknolojinin bizi daha ileri götüreceğine eminim. Ancak şimdilik mesleklerimiz ve iş modellerimiz için dijital dönüşüme hazır olduğumuzdan emin olmak adına gerekli adımları atmanın tam zamanı.

Helllen Adams Keller’ın da dediği gibi, “Dünya üzerindeki en acınası insan, görme kabiliyeti olup da ileri görüşlü olmayandır.”

Kaynak: İsmail Tekbaş / Harvard Business Rewiev

..................................................................................................................................